Triển khai

Vào năm 1997, Alan Ball kiên quyết chuyển sang ngành công nghiệp điện ảnh sau khi trải qua vài năm bất mãn sáng tác cho loạt phim hài kịch tình huống truyền hình Grace Under Fire và Cybill. Anh gia nhập vào United Talent Agency (UTA), nơi người đại điện, Andrew Cannava đề nghị anh viết một kịch bản đầu cơ để "tái giới thiệu [mình] với cương vị của một nhà biên kịch". Ball đưa ra 3 ý tưởng cho Cannava: hai tác phẩm hài kịch lãng mạn truyền thống và Vẻ đẹp Mỹ,[nb 6][64] kịch bản mà anh có ý định chuyển thể thành một vở kịch vào đầu thập niên 1990.[65] Mặc cho tính kén thương mại của chủ đề, Cannava vẫn chọn Vẻ đẹp Mỹ vì cảm thấy đây là tác phẩm mà Ball có tâm huyết nhất.[66] Trong lúc phát triển kịch bản, Ball sáng lập một chương trình hài kịch tình huống truyền hình khác, Oh, Grow Up. Anh chuyển đổi sự giận dữ và thất vọng khi chương trình này phải tham gia hệ thống kênh theo yêu cầu—cũng như những khúc mắc trong thời gian thực hiện Grace Under Fire và Cybill—sang việc chắp bút cho Vẻ đẹp Mỹ.[64]

Mendes đạo diễn bộ phim này sau khi có 20 người khác được cân nhắc và nhiều đạo diễn "hạng A" từ chối cơ hội này.[67][68]

Dù Ball không trông đợi vào tính thương mại của kịch bản này, khi tin đây chỉ là tác phẩm giới thiệu cho mình, Vẻ đẹp Mỹ lại thu hút sự quan tâm từ một vài cơ quan sản xuất.[69] Cannava gửi kịch bản đến cho một vài nhà sản xuất, bao gồm Dan Jinks và Bruce Cohen, những người mang nó đến hãng DreamWorks.[70] Với sự giúp đỡ thực hiện của Glenn Williamson và Bob Cooper, cùng Steven Spielberg trong vai trò đối tác xưởng phim, Ball được thuyết phục triển khai dự án tại hãng;[71] anh nhận những khoản cam kết từ DreamWorks—hãng được biết đến vào thời điểm đó bởi mức phí thông thường—rằng mọi chuyện sẽ được "giải quyết triệt để".[nb 7][69] Trong một nước cờ bất thường, DreamWorks quyết định không lựa chọn kịch bản này;[72] mà mua lại toàn bộ với giá 250.000 đô-la Mỹ vào tháng 4 năm 1998,[73][74] vượt trên giá của Fox Searchlight Pictures, October Films, Metro-Goldwyn-Mayer và Lakeshore Entertainment.[75] DreamWorks dự định thực hiện bộ phim với kinh phí từ 6 đến 8 triệu đô-la Mỹ.[76]

Jinks và Cohen tham gia triển khai phim, bao gồm khâu tuyển vai và lựa chọn của đạo diễn. Các nhà sản xuất tìm thấy khoảng 20 đạo diễn tiềm năng,[67] nhiều người trong số họ xếp vào danh sách "hạng A" trong thời điểm đó. Ball lại không muốn tìm đạo diễn nổi tiếng vì anh tin sự hợp tác cùng họ có thể khiến kinh phí tăng thêm và DreamWorks trở nên "lo lắng về nội dung".[68] Tuy vậy, xưởng phim lại đề xuất hai cái tên Mike Nichols và Robert Zemeckis; nhưng cả hai đều bỏ qua.[76] Trong năm đó, Mendes (lúc bấy giờ là một đạo diễn sân khấu) hồi sinh lại vở nhạc kịch Cabaret tại New York cùng đồng nghiệp Rob Marshall. Beth Swofford từ Creative Artists Agency sắp xếp cho đại diện của hãng phim và Mendes gặp nhau tại Los Angeles nhằm xem xét liệu vai trò đạo diễn phim có là điều khả thi hay không.[nb 8] Mendes tìm thấy Vẻ đẹp Mỹ trong 8 kịch bản tại nhà của Swofford[78] và ngay lập tức nhận ra đây là điều anh muốn thực hiện; vào thuở đầu sự nghiệp, anh luôn lấy cảm hứng từ cái cách mà Paris, Texas (1984) thể hiện một Hoa Kỳ đương đại thông qua phong cảnh ảo mộng và anh nhìn thấy chủ đề tương tự ở Vẻ đẹp Mỹ, cũng như sự phản chiếu ở chính tuổi thơ của mình.[79] Mendes sau đó gặp Spielberg; bị thuyết phục bởi sự dàn dựng của Mendes trong Oliver! và Cabaret,[63] Spielberg khuyến khích anh nên cân nhắc Vẻ đẹp Mỹ.[76]

Mendes biết mình còn phải thuyết phục các nhà sản xuất từ DreamWorks cho vai trò đạo diễn.[76] Anh đã phải thảo luận bộ phim này cùng Jinks và Cohen và cảm thấy họ ủng hộ anh.[80] Ball cũng đồng thời chấp thuận; khi xem Cabaret, anh ấn tượng với "trực giác hình ảnh nhạy bén" của Mendes và nghĩ rằng anh đưa ra những lựa chọn bất ngờ. Ball cảm thấy Mendes muốn nhìn thấy bề dưới của câu chuyện, một tài năng mà anh cảm thấy phù hợp với chủ đề của Vẻ đẹp Mỹ.[68] Thân thế của Mendes cũng khiến anh thêm chắc chắn, bởi vai trò quan trọng của một nhà soạn kịch trong giai đoạn sản xuất sân khấu.[67] Sau hai buổi gặp mặt—lần đầu tiên cùng Cooper, Walter Parkes và Laurie MacDonald,[80] lần thứ hai chỉ với Cooper[81]—Mendes tìm đến hãng phim.[80] Xưởng phim nhanh chóng liên lạc đến Mendes cùng hợp đồng đạo diễn với mức lương tối thiểu theo luật của Hiệp hội Đạo diễn Hoa Kỳ—150.000 đô-la Mỹ. Mendes chấp thuận và sau đó chỉ giữ lại 38.000 đô-la Mỹ sau khi hoàn trả tiền thuế và hoa hồng của công ty quản lý.[81] Tháng 6 năm 1998, hãng DreamWorks xác nhận ký kết cùng Mendes để đạo diễn bộ phim này.[82]

Biên kịch

Ball phần nào lấy ý tưởng bởi hai sự kiện diễn ra vào đầu thập niên 90. Vào thời điểm 1991–92, Ball nhìn thấy một chiếc túi nhựa bay trong gió bên ngoài Trung tâm Thương mại Thế giới. Anh ngắm chiếc túi trong mười phút, cho rằng nó gợi nên một "phản ứng xúc cảm không ngờ đến".[83] Vào năm 1992, Ball theo dõi phản hồi của dư luận xung quanh phiên tòa của Amy Fisher.[66] Sau khi tìm thấy một quyển truyện tranh đề cập đến vụ bê bối trên, anh chú ý đến cách mà vụ việc nhanh chóng trở nên phổ biến.[65] Anh phát biểu mình "cảm thấy như có một câu chuyện thực nằm bên dưới, hấp dẫn và bi thương hơn" những gì phơi bày trước công chúng[66] và mong muốn đưa ý tưởng này vào một vở kịch. Ball viết khoảng 40 trang,[65] nhưng hoãn lại khi nhận ra có thể phát triển tốt hơn dưới dạng một bộ phim.[66] Vì cảm thấy các yếu tố hình ảnh cùng các câu chuyện của mỗi nhân vật đều "mang tính cá nhân một cách mãnh liệt", anh không thể hoàn thành chúng trên sân khấu. Tất cả các nhân vật chính đều xuất hiện trong phiên bản này, chỉ có Carolyn xuất hiện không thường xuyên; Jim và Jim xuất hiện nhiều hơn.[84]

Câu chuyện của Lester dựa trên các khía cạnh cuộc sống của chính Ball.[85] Việc Lester tự vấn cuộc sống của mình tương đồng với những cảm nhận mà Ball trải qua vào giữa những năm 30 tuổi;[86] cũng giống như Lester, Ball gác lại đam mê trong công việc mà mình không có cảm tình với những người mà anh không nể trọng.[85] Những cảnh trong căn hộ của Ricky phản ánh trải nghiệm tuổi thơ của Ball.[69] Ball tình nghi cha mình là người đồng tính luyến ái và sử dụng ý tưởng này để tạo dựng nhân vật Đại tá Fitts, người đàn ông "tự tước bỏ đi cơ hội trở thành chính mình".[87] Ball không có chủ ý pha trộn giữa hài kịch và chính kịch trong kịch bản, nhưng cả hai đều bất giác bộc lộ từ quan điểm của anh về cuộc sống. Anh cho rằng tính kề nhau của hai yếu tố trên đã tạo nên sức tương phản mãnh liệt, đưa mỗi bản chất sức ảnh hưởng mà khi đứng riêng lẻ chúng không thể nào có được.[88]

Trong kịch bản gửi đến cho các diễn viên và đạo diễn, hai nhân vật Lester và Angela có quan hệ thân xác;[89] vào thời điểm ghi hình, Ball đã viết lại cảnh này trong phiên bản cuối cùng.[90] Ball ban đầu khước từ lời khuyên chỉnh đổi kịch bản của mọi người, khi anh cảm thấy tính khắt khe của họ; sự thúc đẩy cuối cùng khiến anh sửa lại phân cảnh này đến từ chủ tịch đương thời của hãng DreamWorks Walter Parkes. Ông thuyết phục Ball bằng việc thổ lộ trong thần thoại Hy Lạp, người hùng "có khoảnh khắc hiện ra trước khi [...] bi kịch ập đến".[91] Ball sau đó cho rằng sự căm hận trong bản nháp đầu tiên đã làm mờ mắt anh trước ý tưởng Lester cần phải từ chối quan hệ cùng Angela để hoàn thành hành trình xúc cảm của bản thân—để tự chuộc lỗi cho chính mình.[90] Jinks và Cohen nhờ Ball không nên thay đổi cảnh phim này ngay lập tức, họ cảm thấy việc chỉnh sửa kịch bản ngay khi đạo diễn được thuê là không thích hợp.[92] Các bản nháp ban đầu bao gồm cảnh hồi tưởng lúc Đại tá Fitts còn hoạt động trong Hải quân, với sự khẳng định rõ rệt về thiên hướng tình dục đồng giới của ông ta. Phải lòng với một bạn lính khác, Đại tá Fitts tận mắt nhìn thấy anh ta qua đời và dần tin rằng mình đang bị trừng phạt bởi "tội lỗi" khi là người đồng tính. Ball loại cảnh phim này vì cảm thấy không phù hợp với cấu trúc của bộ phim—Đại tá Fitts là nhân vật duy nhất có cảnh hồi tưởng[93]—và vì loại bỏ những yếu tố bất ngờ từ Fitts, Lester lại hưởng những đặc điểm này.[92] Ball phát biểu phải viết chúng cho lợi ích của bản thân để biết chuyện gì đã xảy đến với Đại tá Fitts, cho dù tất cả những gì còn lại trong bản nháp sau này chỉ là phụ đề.[93]

Ball vẫn còn tham gia trong xuyên suốt giai đoạn sản xuất;[67] anh đã ký một hợp đồng phát triển chương trình truyền hình trước đó, vậy nên anh phải xin phép các nhà sản xuất vắng mặt một năm để thực hiện Vẻ đẹp Mỹ.[89] Ball chuẩn bị viết lại và diễn giải kịch bản của mình trong suốt thời gian đó nhưng chỉ có 2 ngày ghi hình.[94] Những cảnh đối lập gốc của anh—khi Ricky và Jane lên kế hoạch giết hại Lester sau khi bị Đại tá Fitts kìm kẹp[95]—được biên tập trong giai đoạn hậu kỳ;[66] tác giả sau đó cảm thấy cảnh phim này không cần thiết, cho rằng chúng phản chiếu cho "sự oán giận và nhạo báng" vào thời điểm sáng tác.[88] Ball và Mendes duyệt lại kịch bản này hai lần trước khi gửi đến các diễn viên và thêm hai lần nữa trước khi diễn ra buổi duyệt kịch bản đầu tiên.[68]

Kịch bản ghi hình có cảnh trong xe của Angela, nơi Ricky và Jane bàn luận về cái chết và vẻ đẹp; cảnh này có sự khác biệt so với những phiên bản trước, với "khung cảnh lớn trên đường cao tốc"[96] nơi cả ba chứng kiến một vụ tai nạn xe hơi và nhìn thấy một xác chết.[97] Sự thay đổi này là một quyết định thực tiễn, khi phần sản xuất diễn ra chậm hơn kế hoạch và cần phải cắt giảm chi phí.[96] Kế hoạch dự kiến ghi hình cảnh tai nạn trong hai ngày, nhưng chỉ có thể thực hiện trong vòng nửa ngày.[97] Ball chấp nhận, nhưng chỉ nếu cảnh này giữ lại câu nói phản ánh Ricky từng nhìn thấy một người phụ nữ vô gia cư qua đời: "Khi cậu nhìn thấy một điều như thế, giống như Chúa đang nhìn chính cậu, chỉ trong một giây khắc thôi. Và nếu cẩn thận, cậu cũng có thể nhìn ngược lại Chúa". Jane hỏi: "Và cậu thấy gì?" Ricky: "Vẻ đẹp." Ball cho rằng, "Họ từng muốn cắt bỏ cảnh phim trên. Họ cho rằng nó không quan trọng. Tôi nói, 'Các người mất trí cả rồi. Đây là một trong những cảnh quan trọng trong cả bộ phim!' [...] Nếu có bất kỳ một câu nào thể hiện trái tim và linh hồn của bộ phim thì đây chính là câu nói đó."[96] Một cảnh khác được viết lại để bù lại phân cảnh đường cao tốc; lấy bối cảnh ở sân trường, đây là "bước ngoặt" cho Jane khi cô chọn đi bộ về cùng Ricky thay vì đi cùng Angela.[97] Đến cuối giai đoạn ghi hình, kịch bản đã trải qua 10 lần nháp.[68]

Tuyển vai

Dàn diễn viên chính. Hàng trên, từ trái sang: Kevin Spacey, Annette Bening, Thora Birch, Mena Suvari
Hàng dưới: Chris Cooper, Wes Bentley, Allison Janney

Mendes có ý định giao vai chính cho Spacey và Bening ngay từ đầu, nhưng hãng DreamWorks lại tỏ ra hững hờ với dự định trên. Xưởng phim đưa ra nhiều đề nghị khác nhau, bao gồm Bruce Willis, Kevin Costner hay John Travolta cho vai Lester, trong khi Helen Hunt hoặc Holly Hunter lại được nhắm cho vai Carolyn. Mendes không muốn một ngôi sao lớn "đè nặng bộ phim"; anh cảm thấy Spacey là lựa chọn đúng đắn dựa theo diễn xuất của anh trong The Usual Suspects, Seven (1995) hay Glengarry Glen Ross (1992).[98] Spacey ngạc nhiên; cho rằng, "Tôi thường hóa thân thành các nhân vật nhanh nhạy, lôi cuốn và thông minh. [...] Tôi thường băng qua bóng tối, giống như làn nước xảo trá. Đây là người đàn ông sống từ tốn bằng chính bản năng của mình. Đây thật sự [là nhân vật] thân thuộc với tôi, tới bản chất của tôi hơn những vai khác."[73] Mendes đề nghị Bening cho vai Carolyn mà không có sự thỏa thuận cùng xưởng phim; cho dù họ giận dữ trước hành động này của Mendes,[98] thì đến tháng 9 năm 1998, hãng DreamWorks vẫn tuyên bố bàn bạc cùng Spacey và Bening.[99][100]

Thái độ "vụng về" của nhân vật Lester được Spacey phần nào dựa trên hình tượng của diễn viên Walter Matthau.[101] Trong bộ phim, thể chất của Lester cải thiện từ mũm mĩm sang săn chắc;[102] Spacey tập thể dục trong thời gian ghi hình để cải thiện cơ thể mình,[103] nhưng vì Mendes không quay theo trình tự thời gian, Spacey phải nhiều lần thay đổi dáng điệu để nhập vai theo từng giai đoạn.[102] Trước khi ghi hình, Mendes và Spacey phân tích diễn xuất của Jack Lemmon trong The Apartment (1960), vì Mendes muốn Spacey mô phỏng "cách mà [Lemmon] di chuyển, vẻ ngoài của anh ta, cách mà anh ta ở văn phòng, từ một người đàn ông bình dị trở thành một người đặc biệt".[73] Việc thuyết minh của Spacey là sự tri ân đến Sunset Boulevard (1950)—một bộ phim cũng tường thuật về quá khứ bởi một nhân vật đã mất. Mendes cảm thấy điều này giúp khơi gợi nỗi cô đơn của Lester lẫn bộ phim.[9] Bening gợi nhớ đến người phụ nữ từ lúc còn trẻ để tham gia vai diễn: "Tôi từng phải thường xuyên trông trẻ. Bạn phải đến nhà thờ và thấy cách mọi người thể hiện bản thân mình bằng vẻ ngoài rồi sau đó vào nhà của họ và nhìn nhận sự khác biệt." Bening và nhà tạo mẫu tóc cùng nhau hợp tác để tạo nên kiểu tóc "chủ tịch hội phụ huynh", trong khi Mendes và nhà thiết kế sản xuất Naomi Shohan nghiên cứu các thư đặt hàng catalog để thể hiện rõ hơn khí chất "trang viên ngoại ô trong sạch" của Carolyn.[104] Để giúp Bening nắm bắt được tư duy của Carolyn, Mendes đưa cho cô loại âm nhạc mà anh tin rằng Carolyn sẽ thích.[105] Khi anh gửi cho Bening bài hát "Don't Rain on My Parade" phiên bản của Bobby Darin, cô ấy yêu thích bản nhạc đến nỗi thuyết phục đạo diễn phát nó trong cảnh Carolyn hát theo trong xe.[104]

Với vai Jane, Ricky và Angela, DreamWorks giao cho Mendes toàn quyền quyết định.[106] Tính đến tháng 11 năm 1998, Thora Birch, Wes Bentley và Mena Suvari được tuyển vai[107]—ở trường hợp của Birch, cô chưa đủ tuổi để thực hiện cảnh khỏa thân.[108] Bentley vượt qua đợt tuyển chọn từ các diễn viên nam dưới 25 tuổi hàng đầu để nhận vai.[107] Bộ phim tài liệu My Big Break (2009) theo chân Bentley và nhiều diễn viên nam khác, trước và sau khi anh nhận vai diễn.[109] Để chuẩn bị, Mendes cung cấp cho Bentley một chiếc máy quay, bảo diễn viên có thể quay những gì mà nhân vật Ricky muốn.[105] Peter Gallagher và Alison Janney nhận vai (trong vai Buddy Kane và Barbara Fitts) sau khi bắt đầu ghi hình vào tháng 12 năm 1998.[110][111] Mendes trao cho Janney một tập tranh của Edvard Munch. Anh bảo, "Nhân vật của cô chỉ nằm quanh quẩn đâu đó trong này."[105] Mendes cắt bỏ hầu hết các đoạn hội thoại của Barbara,[112] bao gồm những cuộc trò chuyện giữa cô và Đại tá Fitts, khi cảm thấy thông điệp giữa cả hai—tính nhân văn và dễ tổn thương của họ—được truyền tải thành công thông qua những khoảnh khắc bình lặng cùng nhau.[113] Chris Cooper trong vai Đại tá Fitts, Scott Bakula vai Jim Olmeyer và Sam Robards vào vai Jim Berkley.[114] Hai nhân vật Jim và Jim được cân nhắc mô tả như cặp đôi hạnh phúc và nhàm chán nhất của phim.[48] Ball lấy cảm hứng cho cả hai từ một ý nghĩ nảy ra sau khi nhìn thấy một "cặp đôi dị tính buồn chán, tẻ nhạt" mặc trang phục đôi cùng nhau: "Tôi không thể chờ đến lúc một cặp đôi đồng tính có thể giản dị đến vậy." Ball cũng đưa vào một số khía cạnh từ một cặp đôi đồng tính trùng tên mà anh quen biết.[87]

Mendes vẫn cố gắng dượt diễn viên trong vòng hai tuần, cho dù các buổi họp mặt không diễn ra chính thức như anh từng tổ chức tại rạp hát và các diễn viên không thể có mặt cùng một lúc.[105] Một vài ứng khẩu và đề nghị của các diễn viên được đưa vào kịch bản phim.[68] Cảnh phim cho thấy nhà Burnham rời nhà đi làm được thêm vào để biểu thị sự rạn nứt trong quan hệ giữa Carolyn và Lester.[9] Spacey và Bening cùng tạo nên nhận thức tình cảm mà Lester và Carolyn từng có cùng nhau; ví dụ, cảnh mà Lester suýt cám dỗ Carolyn sau khi cả hai gây gổ về việc Lester mua xe, ban đầu là một "cuộc tranh cãi nghiêm ngặt".[115]

Ghi hình

Giai đoạn ghi hình chính diễn ra trong khoảng 50 ngày[116] từ 14 tháng 12 năm 1998,[117] đến tháng 2 năm 1999.[118] Vẻ đẹp Mỹ ghi hình trong môi trường cách âm tại phim trường Warner Bros. ở Burbank, California; tại Hancock Park và Brentwood thuộc Los Angeles.[39] Các cảnh quay trên không ở đầu và kết phim ghi lại từ Sacramento, California[119] và nhiều cảnh trường lớp quay tại South High School thuộc Torrance, California; các học sinh trường South High cũng xuất hiện trong nhiều cảnh quay đám đông tập thể hình.[120] Bộ phim lấy bối cảnh ở vùng tầng lớp trung lưu trong một khu phố khuất danh tại Hoa Kỳ. Nhà thiết kế sản xuất Naomi Shohan so sánh nơi này với Evanston, Illinois, nhưng cho rằng, "địa điểm ở đâu không quan trọng, cái chính là ở nguyên mẫu. [...] Môi trường này gần như ở khắp mọi nơi tại vùng ngoại ô di động đi lên tại Hoa Kỳ." Mục đích là để thiết lập phản chiếu các nhân vật nguyên mẫu. Shohan nói, "Tất cả họ đều rất gượng ép và đời sống của họ cũng là giả tạo." Căn hộ nhà Burnham—với kiến trúc lý tưởng xưa nhưng khiếm nhã và thiếu "cân bằng nội bộ", dẫn đến khao khát muốn biến nó trở thành một "căn hộ Mỹ hoàn hảo" của Carolyn—được thiết kế đối nghịch với nhà Đại tá Fitts, "cường điệu bóng tối [và] nét đối xứng".[39]

Các cảnh quay trên không tại khu phố nhà Burnham ở đầu và kết phim được thực hiện tại Sacramento, California.[119]

Nhà sản xuất chọn ra hai ngôi nhà kề nhau trên "Đường Blondie" thuộc phim trường của hãng Warner để làm nhà cho gia đình Burnhams và Đại tá Fitts.[nb 9][39] Đoàn làm phim phục dựng lại các ngôi nhà và sáp nhập các căn phòng khác nhau để tạo nên một tầm nhìn thẳng—giữa cửa sổ phòng ngủ của Ricky và Jane; giữa phòng ngủ của Ricky và nhà để xe của Lester.[121] Các cửa sổ nhà để xe thiết kế riêng biệt để có cảnh quay chính yếu cho đến cuối phim, nơi Đại tá Fitts—nhìn từ phòng ngủ của Ricky—kết luận nhầm rằng Lester đang quan hệ cùng Ricky.[103] Mendes muốn củng cố tầm nhìn từ đầu phim để khiến khán giả cảm nhận được tính thân thuộc của cảnh quay.[122] Cảnh bên trong nhà ghi hình từ phim trường, tại địa điểm thật và tại môi trường cách âm khi cần quay các cảnh trên cao.[39] Bên trong nhà của gia đình Burnhams được quay tại một ngôi gia gần Interstate 405 và Sunset Boulevard tại Los Angeles; bên trong nhà của gia đình Đại tá Fitts ghi lại từ khu phố Hancock Park tại cùng một thành phố.[121] Phòng ngủ của Ricky được thiết kế như một phòng giam để gợi nên tính cách "tu tâm", trong khi dung hòa các dụng cụ công nghệ cao để phản ánh khía cạnh mãn nhãn của nhân vật. Nhà sản xuất cân nhắc giảm thiểu dùng màu đỏ ít nhất có thể, khi chúng là điểm nhấn chủ đề ở những nơi khác. Ngôi nhà của gia đình Burnhams sử dụng màu xanh nhạt, trong khi gia đình Đại tá Fitts mang "gam màu quân đội ảm đạm".[39]

Phong cách ghi hình chủ yếu của Mendes là thận trọng và điềm tĩnh, với thiết kế tối thiểu mang lại "một cảm giác lơ thơ, gần như siêu thực—một cái nhìn rạng rỡ, quả quyết, mãnh liệt, gần giống như Magritte về vùng ngoại ô Hoa Kỳ"; Mendes liên tục chỉ đạo thiết kế để làm cho hình ảnh trở nên khoáng đãng hơn. Mendes giúp cho những cảnh ảo mộng của Lester trở nên "uyển chuyển và duyên dáng hơn"[19] và sử dụng máy quay chậm một cách tối thiểu, khi cho rằng những cảnh quay tĩnh tạo nên nhiều kịch tính hơn. Ví dụ, khi Mendes chầm chậm tiến đến bàn ăn tối của nhà Burnhams, anh làm chủ được góc máy bởi độ quan trọng giữa khoảng cách của các nhân vật, một kinh nghiệm của anh từ lúc còn là một đạo diễn sân khấu. Vì muốn giữ độ căng thẳng trong cảnh quay này, anh đã cắt đi cảnh Jane rời khỏi bàn.[nb 10][101] Mendes sử dụng máy quay cầm tay khi Đại tá Fitts đánh Ricky, cho rằng chúng mang đến "động lực [...] năng lượng thiếu kiên định". Anh cũng sử dụng loại máy này trong những trích dẫn ghi hình của Ricky.[41] Mendes phải mất nhiều thời gian để các đoạn ghi hình của Ricky đạt đến chất lượng mà anh mong muốn.[101] Trong đoạn phim túi nhựa, Mendes sử dụng máy tạo gió để chiếc túi dịch chuyển trong không khí. Cảnh quay này mất 4 lần ghi hình; trong đó có hai lần thực hiện bởi nhóm quay phụ nhưng không làm Mendes thỏa mãn, nên anh tự mình ghi hình cảnh này. Anh cảm thấy nỗ lực đầu tiên của mình thiếu duyên dáng, nhưng trong lần nỗ lực cuối, anh đã thay đổi địa điểm trước một bức tường gạch và thêm một vài chiếc lá trên nền đất. Mendes cảm thấy hài lòng bởi cách mà bức tường đề bật đường nét của chiếc túi.[124]

Mendes tránh sử dụng những cảnh quay cận mặt, khi anh tin kỹ xảo này bị lạm dụng quá nhiều; anh cũng chỉ ra lời khuyên từ Spielberg rằng anh nên tưởng tượng khán giả đang rọi bóng ở cuối máy ghi hình, để ghi nhớ mình đang ghi hình để trình chiếu trên màn ảnh 40 foot (10 mét).[17] Spielberg—người vài lần đến phim trường—cũng khuyên Mendes đừng nên lo lắng về phí tổn nếu anh nảy ra một "ý định tuyệt vời" vào cuối một ngày làm việc vất vả. Mendes nói, "Điều đó xảy ra ba hay bốn lần và tất cả đều xuất hiện trong phim."[125] Cho dù được Spielberg ủng hộ, DreamWorks và Mendes phải liên tục đấu tranh trong khuôn khổ thời gian và kinh phí có hạn—cho dù xưởng phim có gây chút trở ngại với nội dung của phim.[19] Spacey, Bening và Hall làm việc thấp hơn năng suất thông thường của họ một cách đáng kể. Hãng DreamWorks chi trả 15 triệu đô-la Mỹ để sản xuất Vẻ đẹp Mỹ, nhỉnh hơn tổng số kinh phí mà họ dự kiến.[126] Mendes tỏ ra bất mãn với ba ngày ghi hình đầu tiên đến nỗi xin phép DreamWorks ghi hình lại. Anh nói, "Tôi bắt đầu sai cảnh, đó thực ra là một cảnh phim hài thì đúng hơn.[nb 11] Và các diễn viên cũng thể hiện quá cường điệu: [...] đó là một cảnh tồi, là lỗi của tôi, biên soạn tồi, lỗi của tôi, trang phục tồi, cũng là lỗi của tôi [...]; và mọi người đều thực hiện những gì tôi yêu cầu. Tất cả đều là lỗi của tôi." Biết anh là người chưa có kinh nghiệm, Mendes chia sẻ về trải nghiệm cùng Hall: "Trước đó tôi đã đưa ra một quyết định tỉnh táo, nếu tôi thực sự không hiểu thứ gì đó, tôi sẵn lòng hỏi mà không ngượng ngùng, 'Tôi chẳng hiểu anh đang nói gì cả, làm ơn giải thích nó giúp tôi.'"[73]

Mendes khuyến khích một vài sự ứng biến; ví dụ, khi nhân vật Lester thủ dâm trên giường cạnh Carolyn, đạo diễn nhờ Spacey ứng khẩu một vài phép uyển ngữ trong mỗi lần quay. Mendes nói, "Tôi muốn điều này không chỉ vì chúng vui nhộn [...] mà còn vì tôi không muốn mọi thứ trông như diễn tập trước. Tôi muốn chúng trông như anh ấy vừa vụt miệng mà không cần suy nghĩ. [Spacey] quá dè dặt—tôi muốn sự đột phá từ anh ấy." Spacey làm theo và sau cùng nảy ra đến 35 câu nói, nhưng vì Bening không thể lúc nào cũng giữ bình tĩnh, cảnh phim phải quay đến 10 lần.[125] Giai đoạn sản xuất đôi lúc sử dụng công nghệ mô phỏng hình ảnh bằng máy tính. Phần lớn cánh hoa hồng trong ảo mộng của Lester được thêm vào trong phần sản xuất hậu kỳ,[57] dù trong đó có một vài cánh hoa thật và các dây cáp hỗ trợ đã được xóa bỏ bằng máy tính.[127] Khi Lester mơ tưởng về Angela trong bồn tắm đầy cánh hoa, hơi nước bốc lên là thật, giữ lại cho cảnh quay trên không. Để ghi hình, một chiếc lỗ được đục trên trần nhà để phần hơi nước bốc lên; chúng sau đó được thêm vào bằng máy tính.[16]

Biên tập

Christopher Greenbury và Tariq Anwar biên tập nên Vẻ đẹp Mỹ; Greenbury bắt đầu trong vai trò biên tập, nhưng phải rời đi giữa giai đoạn sản xuất hậu kỳ vì lịch trình mâu thuẫn với Me, Myself and Irene (2000) (phim cũng có Chris Cooper tham gia). Mendes và một trợ lý đã biên tập phim trong vòng 10 ngày thông qua các buổi hẹn.[128] Trong quá trình hiệu chỉnh, Mendes nhận ra phim không còn giống như những gì mà anh mường tượng. Anh tin rằng mình đã thực hiện một bộ phim "nhiều bất thường, [...] nhiều màu sắc" hơn những gì xuất hiện trong kế hoạch chỉnh sửa. Thay vào đó, Mendes lại nhấn mạnh cảm xúc và góc tối của phim; anh bắt đầu sử dụng phần nhạc nền và các cảnh quay mà anh định loại bỏ để phác thảo bộ phim.[129] Tổng cộng, anh đã cắt bỏ 30 phút từ phần hiệu chỉnh gốc.[116] Cảnh đầu bao gồm giấc mơ mà Lester tưởng tượng mình đang bay trên khu phố. Mendes mất đến 2 ngày để ghi hình Spacey trước phông nền xanh, nhưng lại hủy bỏ khi anh tin rằng chúng quá kỳ dị—"hệt như một bộ phim của anh em nhà Coen vậy"—và không phù hợp với giọng điệu mà anh cố gắng truyền tải.[101] Cảnh mở đầu trong phiên bản sau cùng sử dụng lại một đoạn từ lưng chừng phim, nơi Jane bảo Ricky giết cha mình.[9] Cảnh này ban đầu được xem là lời tiết lộ cho khán giả rằng cả hai không liên quan đến cái chết của Lester, khi nhạc nền và diễn xuất cho thấy yêu cầu của Jane là không nghiêm túc. Dù vậy, đoạn phim mà anh sử dụng trong mở đầu phim—và khi đoạn phim hoàn chỉnh được chiếu sau đó—Mendes sử dụng phần nhạc nền và cảnh ghi lại phản ứng của Ricky để đưa ra một khả năng mỏng manh về tội lỗi của anh ta.[130] Cảnh quay tiếp đến—khung cảnh trên không của khu phố—ban đầu dự định là một cảnh đệm cho các hiệu ứng phông nền xanh trong phân đoạn giấc mơ.[101]

Mendes bỏ ra thời gian tái biên tập 10 phút đầu tiên nhiều hơn phần còn lại của phim. Anh từng thử nghiệm nhiều phiên bản khác nhau của đoạn mở đầu;[9] bản nháp đầu tiên bao gồm những cảnh đối chiếu khi Jane và Ricky được xem là những kẻ ra tay sát hại Lester,[131] nhưng Mendes cắt bỏ đi đoạn này vào tuần hiệu chỉnh cuối cùng[9] vì cảm thấy có thể làm mất đi tính bí ẩn của bộ phim[132] và không phù hợp với chủ đề về sự chuộc lỗi được hình thành trong quá trình sản xuất. Mendes tin rằng việc giam cầm giúp chuyển hướng tập trung khỏi các nhân vật và biến bộ phim "trở thành một tập NYPD Blue". Thay vào đó, anh muốn cái kết trở thành "một sự hòa trộn đậm chất thơ giữa mơ tưởng và ký ức và tường thuật kiên quyết".[19] Khi Ball lần đầu xem xét bản hiệu chỉnh hoàn thành, gồm nhiều phiên bản khác được cắt xén. Anh cảm thấy chúng quá ngắn đến nỗi "không thật sự cân xứng". Anh và Mendes tranh cãi cùng nhau,[94] nhưng Ball lại nhún nhường hơn sau khi Mendes cắt hẳn những cảnh trên; Ball cảm thấy bộ phim trở nên lạc quan hơn và liên quan đến điều gì đó gợi lên "một trái tim nồng nàn trong mỗi góc tối".[95]

Kỹ thuật quay hình

Conrad Hall không phải là lựa chọn đầu tiên cho vai trò ghi hình; Mendes tin rằng anh "quá tuổi và quá kinh nghiệm" để đảm nhận vai trò này và được người khác bảo rằng Hall không phải là người dễ làm việc cùng. Thay vào đó, Mendes nhờ Fred Elmes, nhưng từ chối công việc vì không có hứng thú với kịch bản.[133] Tom Cruise giới thiệu Hall đến Mendes, bởi những gì Hall thể hiện trong Without Limits (1998), nơi Cruise tham gia đồng sản xuất. Trong thời gian hậu kỳ của Vẻ đẹp Mỹ, Mendes cũng cộng tác với vợ lúc bấy giờ của Cruise, Nicole Kidman, người tham gia vở kịch The Blue Room mà anh làm đạo diễn,[121] đồng thời phác thảo toàn bộ bộ phim.[63] Hall còn đóng góp khoảng một tháng trong quá trình hậu kỳ;[121] các ý tưởng nhằm giảm lược bộ phim của anh bắt đầu từ lần đọc kịch bản đầu tiên và sau đó giúp anh gặp Mendes.[134] Hall ban đầu lo lắng khán giả có thể không thích các nhân vật; anh chỉ cảm thấy có thể nhận diện họ trong giai đoạn tập dượt cùng đoàn phim, giúp anh có nhiều ý tưởng mới mẻ trong quá trình tiếp cận bằng hình ảnh.[121]

Hall cố gắng tiếp cận bằng việc tái tạo những bản chất hài hòa gợi nên trường phái cổ điển, nhằm tương phản với những sự kiện huyên náo diễn ra trên màn ảnh và khiến khán giả tiếp thu các hành động. Hall và Mendes từng bàn cãi về dụng ý tâm trạng trong cảnh phim, nhưng anh lại được phép giản lược cảnh quay theo bất cứ cách nào cần thiết nhất.[134] Trong hầu hết trường hợp, Hall đưa chủ đề cảnh phim bằng việc "sơn đầy" màu trắng và đen, trước khi rọi ánh sáng vào, nơi anh phản chiếu từ bảng điều khiển rắn hoặc thẻ trắng trên trần nhà. Cách tiếp cận này giúp Hall kiểm soát bóng nhiều hơn trong khi giữ lại phần ánh sáng kín đáo và phần tối còn lại.[135] Hall quay hình Vẻ đẹp Mỹ theo tỉ lệ 2.39:1 trong định dạng Super 35, sử dụng máy Kodak Vision 500T 5279 35 mm.[136] Anh sử dụng Super 35 một phần vì tầm nhìn lớn hơn, giúp anh ghi lại những yếu tố như góc bồn tắm đầy cánh hoa hồng trong cảnh quay trên không, tạo nên khung hình chung quanh Angela.[127] Anh ghi lại toàn bộ phim theo cùng một T-stop (T1.9);[136] giúp việc ghi hình đạt đến độ rộng cần thiết, Hall ưa chuộng lượng lưu trữ tốc độ nhanh để phần hiệu ứng ánh sáng trở nên nhẹ nhàng hơn.[135] Anh sử dụng các máy quay Panavision Platinum cùng một loạt ống kính zoom và ống kính tĩnh Primo của hãng. Hall sử dụng Kodak Vision 200T 5274 và EXR 5248 cho những cảnh hiệu ứng ánh sáng ban ngày. Anh gặp khó khăn trong việc điều chỉnh chiếc máy rửa phim Vision mới phát hành của hãng Kodak vào thời điểm trên, cộng thêm phong cách ánh sáng đậm, tạo nên một diện mạo quá tương phản. Hall liên hệ đến Kodak và nhận một đợt hàng phiên bản 5279, với độ tương phản ít hơn 5%. Hall sử dụng lọc ảnh 1/8 Tiffen Black ProMist cho gần như mọi cảnh, khiến anh hồi tưởng lại không phải là sự lựa chọn tốt nhất, vì các bước quang học đòi hỏi phải hủy bỏ phiên bản Super 35 cho lần phát hành theo định dạng Anamorphic, dẫn đến ít nhiều suy giảm; vì thế, không cần đến sự khuếch tán từ tấm lọc ảnh. Khi anh xem bộ phim tại rạp chiếu, Hall cảm thấy hình ảnh vẫn còn đôi chút không rõ ràng và vì không sử dụng tấm lọc ảnh, sự khuếch tán hoán đổi từ Super 35–Anamorphic có thể khiến hình ảnh gần hơn so với dự tính.[136]

Cảnh Lester và Ricky cùng hút cần sa đằng sau tòa nhà gây nên hiểu lầm giữa Hall và Mendes. Mendes yêu cầu Hall chuẩn bị cảnh này trong lúc anh vắng mặt; Hall cho rằng các nhân vật có thể muốn tìm sự riêng tư nên đã xếp họ trong một hành lang hẹp giữa chiếc xe tải và tòa nhà, dự định sẽ chiếu sáng từ nóc xe tải. Khi Mendes trở lại, anh diễn giải rằng cả hai không quan tâm nếu có bị bắt gặp hay không. Anh chuyển chiếc xe đi và Hall phải suy tính lại về phần ánh sáng; anh đưa ánh sáng sang bên trái, với một lượng lớn ánh sáng hắt lên các diễn viên, cùng với một ánh sáng nhẹ đằng sau máy quay. Hall cảm thấy cảnh quay rộng tiếp theo "có hiệu quả một cách hoàn hảo cho phong thái của cảnh".[136] Hall muốn giữ khung cảnh mưa trong gần như mọi cảnh ở cuối phim. Lúc Lester chạm trán Angela tại nhà của gia đình Burnhams, Hall tạo nên hiệu ứng mưa bằng ánh sáng cận cảnh; trong một cảnh khác, anh phần nào chiếu sáng cả hai thông qua cửa sổ Pháp, theo đó tạo nên hiệu ứng để làm cho cơn mưa rơi chậm hơn, tăng cường ánh sáng (cho dù sức mạnh của ánh sáng bên ngoài tạo cảm giác không chân thực trong những cảnh đêm, Hall lại cảm thấy chúng thích đáng vì sự tương phản mạnh mẽ mà nó mang lại). Cho những cảnh cận mặt khi Lester và Angela di chuyển đến chiếc trường kỷ, Hall cố gắng giữ cơn mưa trên màn ảnh, thắp sáng xuyên cửa sổ đến trần nhà đằng sau Lester.[135] Anh cũng tạo nên các hiệu ứng mưa khi không có ánh sáng xuất hiện trong toàn bộ căn phòng.[137]

Âm nhạc

Nhạc nền của Thomas Newman được thu âm tại Santa Monica, California.[73] Anh chủ yếu sử dụng các nhạc cụ bộ gõ để tạo nên trạng thái và nhịp điệu, tất cả đều lấy cảm hứng từ Mendes.[138] Newman muốn đặt "nhịp độ, giai điệu và màu sắc lên trên âm điệu", khiến nhạc nền mang tính tối giản hơn những gì mà anh thực hiện. Anh đưa mỗi gợi ý xung quanh "những cụm từ nhỏ gọn, lặp lại không ngừng"—thông thường, đây là điều duy nhất xuyên qua "cấu trúc loãng của 8 nhịp".[139] Các nhạc cụ gõ bao gồm trống tabla, bongos, chũm chọe, dương cầm, mộc cầm và marimba; cùng với guitar, sáo và các nhạc cụ world music.[138] Newman còn sử dụng nhạc điện tử và trong những bài hát "kỳ lạ" hơn có xuất hiện các âm thanh không chính thống, như tiếng gõ ngón tay vào kim loại cùng bát và sử dụng đàn mandolin mất hòa.[139] Newman tin rằng nhạc nền giúp bộ phim diễn ra mà không quấy nhiễu "sự mơ hồ về đạo đức" của kịch bản: "Đó thật sự là một hành động cân bằng khéo léo về những gì mà âm nhạc có thể thực hiện để bảo toàn [điều đó]."[138]

Các bài hát xuất hiện trong phần nhạc phim do Newman, Bobby Darin, The Who, Free, Eels, The Guess Who, Bill Withers, Betty Carter, Peggy Lee, The Folk Implosion, Gomez và Bob Dylan góp giọng, cũng như hai phiên bản hát lại—"Because" của The Beatles, do Elliott Smith trình bày và "Don't Let It Bring You Down" của Neil Young, do Annie Lennox trình bày.[114] Được sản xuất bởi nhà giám sát âm nhạc Chris Douridas,[140] một album nhạc phim rút gọn phát hành vào ngày 5 tháng 10 năm 1999 và giành đề cử giải Grammy cho "Album nhạc phim xuất sắc nhất". Một album bao gồm 19 bài hát trích từ nhạc nền của Newman phát hành vào ngày 11 tháng 1 năm 2000 đã giành giải Grammy cho "Album nhạc nền xuất sắc nhất".[141] Filmmaker xem đây là tác phẩm xuất sắc nhất từ Newman, cho rằng nó "gợi lên những khát vọng tiên nghiệm của bộ phim". Vào năm 2006, tạp chí chọn phần nhạc nền này như là một trong 20 tác phẩm nói lên "mối quan hệ của tính phức tạp và sáng tạo giữa âm nhạc và nội dung trên màn ảnh".[142]